SERWIS INFORMACYJNY     

LUDZIE SYLWETKI BIOGRAFIE

Juda Liw Ben Bekalela

(Jehuda Loew/Liwa ben Becalel)
znany jest również jako Der Hohe Rabbi Loew oraz pod akronimem Maharal. Żył w latach ok. 1520-1609. Był uczonym rabinicznym, mistykiem i filozofem. Większość swego życia spędził w Pradze, niemniej jednak związany był również z Polską, gdzie studiował w akademii talmudycznej. Przez dwadzieścia lat był rabinem w Nikolsburgu stając się w końcu głównym rabinem Moraw. Przeniósł się do Pragi i tam założył własną akademię talmudyczną - jesziwę. Kierował nią przez jedenaście lat. Wiadomo, że od 1584 r. był rabinem w Poznaniu, następnie powrócił na cztery lata do Pragi, by znów przenieść się do Poznania i objąć stanowisko głównego rabina Poznania i całej Wielkopolski. Ostatnie jedenaście lat swego życia spędził w Pradze jako główny jej rabin.

Jego działalność charakteryzował niezwykły dynamizm wyrażający się w przeprowadzaniu szerokich reform organizacyjnych we wszelkich wspólnotach żydowskich, jakimi przyszło mu kierować. Założył wiele stowarzyszeń żydowskich, które miały funkcjonować jako komórki całej wspólnoty. Rolę rabina pojmował w kategoriach edukacyjnych i duchowych starając się podkreślić te wymiary działalności rabinackiej jako korzystne dla wspólnoty, a odejść od zbytniego zaangażowania politycznego i funkcji jedynie reprezentanta wspólnoty.

Dbał o żydowską oświatę, dlatego popierał dostosowanie programu nauki do wieku ucznia. Ambitny program, przekraczający możliwości intelektualne dziecka, nie tylko nie zostanie przez nie opanowany, ale może wzbudzić w nim niechęć do studiowania Tory. Odwołując się do mądrości wcześniejszych rabinów i jako światły pedagog zalecał, aby chłopcy rozpoczynali naukę Biblii w wieku lat pięciu, Miszny w wieku lat dziesięciu, a Talmudu w wieku lat piętnastu. Taki system nauki przywrócił zaniedbanej nauce Miszny właściwe miejsce w programie edukacyjnym. Juda Liw wielką wagę przywiązywał do nauki języka hebrajskiego i jego gramatyki.

W naukach talmudycznych sprzeciwiał się dominującej argumentacji kazuistycznej (pilpul). Był zwolennikiem bardziej dosłownych interpretacji. Fakt, że sam był cenionym matematykiem nie wpłynął jednak na jego stosunek wobec wprowadzania do edukacji żydowskiej przedmiotów świeckich - był ich zdecydowanym przeciwnikiem.
Juda Liw swe poglądy opierał na myśli żydowskiej, przede wszystkim na koncepcjach mistycznych. Uważał, że jedyną zaletą filozofii jest to, że może ona doprowadzić do potwierdzenia tego, co Żydzi już dawno wiedzą dzięki swym przekazom. W jego rozważaniach najwięcej miejsca zajmowały pojęcia przeciwstawne, takie jak: Bóg i świat, męskoś i żeńskość. Za pośrednika pomiędzy Bogiem a ludźmi uważał Torę, czego konsekwencją było przekonanie o tym, że każdy Żyd musi studiować Torę, przestrzegać jej nakazów w swoim życiu i w ten sposób przyczyniać się do ostatecznego odkupienia świata. Według Liwa, rola Żydów w tym ostatecznym odkupieniu jest zasadnicza, a powrót Żydów na swe ziemie - podstawowym warunkiem ostatecznego zbawienia rodzaju ludzkiego.

W żydowskich i czeskich legendach Liwę utożsamiano z twórcą golema. Stara literatura talmudyczna używała terminu "golem" dla określenia figury ulepionej z gliny, w sposób cudowny ożywionej poprzez magiczne użycie sekretnego imienia Boga. Najsłynniejsza legenda opowiada o praskim rabinie Judzie Liwie, który usiłował obronić swą wspólnotę przed fałszywym oskarżeniem o dokonywanie rytualnych mordów. Kiedy sytuacja stała się krytyczna, rabbi zwrócił się o pomoc do Najwyższego i otrzymał polecenie ulepienia golema. Wraz ze swymi uczniami ulepił olbrzyma, ubrał go w szaty szamasza (pomocnika w synagodze) i nakazał bronić Żydów praskich. Kiedy więc nie-żydowski rzeźnik usiłował podrzucić zwłoki zabitego dziecka na teren żydowskiej dzielnicy, by móc później oskarżyć Żydów o mord - golem złapał go na gorącym uczynku i zaprowadził siłą do magistratu, gdzie winny został ukarany. Wersji dalszych losów golema nie sposób zliczyć, faktem jest, że legenda ta stała się inspiracją wielu utworów literackich, sztuk teatralnych i dzieł filmowych.

Juda Liw stał się bohaterem tej legendy zapewne za sprawą swego mistycyzmu, nie należy jednak zapominać, że był autorem wielu prac i komentarzy dotyczących prawa religijnego, etyki i homiletyki.
(asw)

Czy chcesz się wypowiedzieć na temat "Juda Liw Ben Bekalela " ?
Fabrykanci i przemysłowcy, twórcy biznesu
 - Majer Bersohn
 - Jan Bersohn
 - Mathias Bersohn
 - Jan Bogumił Bloch
 - Natan Glucksberg
 - Leopold Kronenberg
 - Samuel Orgelbrand
 - Maurycy Orgelbrand
 - Rafał Szeroszowski
 - Szmul Zbytkower
Ludzie nauki
 - Maurycy Allerhand
 - Zygmunt Bauman
 - Majer Bałaban
 - Aleksander Hertz
 - Ludwik Hirszfeld
 - Józef Mieses
 - Szymon Rundstein
 - Sara Szenirer
 - Rafał Taubenszlag
 - Rudolf Taubenszlag
Ludzie sztuki i kultury
 - Jankiel Jakub Adler
 - Szmuel Josef Agnon
 - Miriam Akavia
 - Szalom Asz
 - Aleksander Blonder
 - Menachem Goldberg - Borejsza
 - Roman Brandstaetter
 - Jan Brzechwa
 - Róża Etkin
 - Ida Fink
 - Aleksander Ford
 - Ignacy Friedman
 - Adam Furmański
 - Mordechaj Gebirtig
 - Abraham Goldfaden
 - Leopold Gottlieb
 - Henryk Grynberg
 - Icchak Kacenelson
 - Ester Rachel Kamińska
 - Ida Kamińska
 - Abraham Izaak Kamiński
 - Józef Kamiński
 - Mojżesz Kisling
 - Józef Koffler
 - Mela Muter
 - Abraham Neuman
 - Josef Opatoszu
 - Icchak Lejb Perec
 - Josef Perl
 - Jehoszua Perle
 - Bruno Schulz
 - Kalman Segal
 - Zusman Segałowicz
 - Isaac Baszewis Singer
 - Jonasz Stern
 - Anatol Stern
 - Julian Stryjkowski
 - Gela Szeksztajn-Lichtensztajn
 - Henryk Szeryng
 - Władysław Szpilman
 - Artur Szyk
 - Antoni Słonimski
 - Aleksander Tansman
 - Henryk Wars
 - Jakub Wilner
 - Jakub Witkin
 - Józef Wittlin
Między syjonizmem a asymilacją
 - Szymon Aszkenazy
 - Dawid ben Gurion
 - Henryk Rosmarin
 - Jerzy Borejsza
 - Jakub Trockenhaim
Rabini i cadykowie
 - Juda Liw Ben Bekalela
 - Chafec Chaim
 - Mojżesz Isserles
 - Aszer ben Jechiel
 - Icchak ben Meir Lewi
 - Elimelech z Leżajska
 - Mojżesz Majmonides
 - Dow Ber z Międzyrzecza
 - Mojżesz Nachmanides
 - Eliasz ben Salomon
 - Nachman ben Simcha
 - Baal Szem Tow
W czasach Nocy i Mgły
 - Wiktor Alter
 - Władysław Bartoszewski
 - Adam Czerniaków
 - Marek Edelman
 - Paweł Finder
 - Jakub Herman
 - Jan Karski
 - Janusz Korczak
 - Witold Pilecki
 - Emmanuel Ringelblum
 - Chaim Rumkowski
 - Jacek Różański
 - Józef Szajna

60. ROCZNICA OTWARCIA OBOZOWYCH BRAM

KALENDARIUM

ŚLADY I JUDAICA

ORGANIZACJE
    STOWARZYSZENIA
    FUNDACJE

LUDZIE, SYLWETKI,
    BIOGRAFIE

ŻYCIE ŻYDOWSKIE DZISIAJ

ZAGŁADA

KSIĄŻKI

SŁOWNIK

FORUM DYSKUSYJNE

ODNOŚNIKI

REDAKCJA

MAPA

Instytut Adama Mickiewicza, Wiejska 12a, 00-490 Warszawa
tel. (48-22) 44 76 100, fax. (48-22) 44 76 152; www.iam.pl