SERWIS INFORMACYJNY     

LUDZIE SYLWETKI BIOGRAFIE

Ludwik Hirszfeld

Urodzony 5 sierpnia 18884 w Warszawie, zmarł 7 marca 1954 we Wrocławiu. Zasłużony naukowiec w dziedzinie bakteriologii, serologii. Twórca polskiej szkoły immunologii.

Medycynę studiował w Wuerzburgu i Berlinie uzyskując tytuł doktorski z najwyższym odznaczeniem. W latach 1907-11 pracował w Instytucie Badania Raka w Heidelbergu. Wspólnie z Dungerem opracował podstawy nauki o grupach krwi. W 1911 podjął pracę na uniwersytecie w Zurychu, gdzie się habilitował.

W czasie I wojny światowej udał się do Serbii, gdzie brał udział w zwalczaniu epidemii duru plamistego, za co został uhonorowany przez króla serbskiego honorowym obywatelstwem.

W 1920 powrócił do Polski, w 1926 habilitował się na Uniwersytecie Warszawskim, a w 1931 został jego tytularnym profesorem. Wraz ze swą żoną, Hanną dokonali odkrycia, które dało początek seroantropologii i za które w latach 50-tych Hirszfeld otrzymał doktoraty honoris causa uniwersytetów w Pradze i Zurychu.

Poza pracą ściśle naukową angażował się w propagowanie wiedzy. Kierował Warszawskim Zakładem Badania Surowic, był współorganizatorem Państwowego Zakładu Higieny jak również współwydawcą "Medycyny Doświadczalnej i Społecznej" i współzałożycielem "Warszawskiego Czasopisma Lekarskiego". W sposób znaczący przyczynił się do powstania "Polskiego Towarzystwa Biologicznego" i "Polskiego Towarzystwa Mikrobiologicznego".

W czasie II wojny przebywał w getcie warszawskim na plebanii na Grzybowie nadal prowadząc aktywną działalność wykładając na kursach: Przysposobienia Sanitarnego do walki z Epidemiami, Klinicznym dla studentów IV i V roku medycyny. Założył Towarzystwo Lekarskie i napisał pracę na temat tyfusu plamistego w getcie.

Od 1943 ukrywany pod zmienionym nazwiskiem w polskich domach napisał autobiografię "Historia jednego życia" (1946, wznowienia 1957, 1967, 1989) będącą swego rodzaju protestem wobec nacjonalizmu i rasizmu, wobec podporządkowywania nauki zbrodniczym rządom totalitarnym. W pierwszej części autobiografia ta ukazuje dzieje jego własnej kariery naukowej, w drugiej przedstawił zagładę getta w sposób rzeczowy, precyzyjny i plastyczny. Dopełnieniem autobiografii jest posłowie napisane dla amerykańskiego wydawcy książki, które zostało opublikowane już po śmierci uczonego na łamach tygodnika "Polityka" (1977 nr 40), zatytułowane "Historii jednego życia ciąg dalszy". Hirszfeldowie przeżyli tragedie śmierci jedynej córki Marii, która zmarła już po wyjściu z getta na zapalenie płuc. W 1964 ukazały się zebrane przez P. Jasienicę aforyzmy Hirszfelda pt. "Myśli", które odzwierciedlają barwność i niezwykłość tej postaci.
W 1944 znalazł się w Lublinie, gdzie czynnie uczestniczył w tworzeniu Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej. Po zakończeniu wojny, w 1945 przeniósł się do Wrocławia, gdzie na tamtejszym uniwersytecie stworzył Wydział Lekarski, a później objął jego kierownictwo. Tuż przed śmiercią, w 1954 uruchomił pierwszą medyczną placówkę Państwowej Akademii Nauk - Instytut Immunologii i Terapii Doświadczalnej. Zmarł na zawał serca.
Uczony opublikował 394 prac, książek naukowych i podręczników. Wiele zagadnień podjętych przez niego już w latach 20-tych XX wieku stało się kluczowymi dla nauki współczesnej. Dotyczyły one m.in. serologii konstytucyjnej, badań nad grupami krwi, badań nad swoistością procesów wstecznych i wytwórczych, swoistością serologiczną tkanek, zastosowaniem zjawisk krzepliwości w immunologii. Jego śmiała, sformułowana już w 1926 teza o konflikcie serologicznym jako przyczynie licznych poronień i erytroblastozy noworodków znalazła potwierdzenie w późniejszych odkryciach Karla Landsteinera, Salomona Wienera i Philipa Levina. Ceniono również jego prace dotyczące zagadnień epidemiologii oraz odrębności antygenowej nowotworów.

Był członkiem Prezydium Rady Naukowej przy ministrze zdrowia, członkiem rzeczywistym Prezydium PAN, członkiem Kolegium Wydziału II PAN i Prezydium Komitetu Nauk Medycznych PAN oraz licznych organizacji lekarskich w Polsce i zagranicą.

Aktywnie angażował się w różne inicjatywy pokojowe, uczestniczył międzynarodowych kongresach poświęconych tej sprawie i brał udział w pracach Komitetu Obrońców Pokoju. Walczył z wszelkimi przejawami rasizmu. Ostro potępił wykorzystywanie nauki w celach ideologicznych, badacz odmienności rasowej krwi w swej autobiograficznej książce pisał:
"Rasizmem nie jest stwierdzenie cech, lecz ich wartościowanie (...). Kto stwierdzanie różnic antropologicznych uznaje za rasizm, nie jest materialistą, lecz "idealistą" najpośledniejszego gatunku".

Pracy naukowej nieprzerwanie towarzyszyła praca dydaktyczna, do której Hirszfeld przywiązywał ogromną wagę i której nie zaniechał nawet w warunkach getta warszawskiego. W pamięci swych wychowanków zapisał się jako wymagający, lecz wyrozumiały mistrz, nie tylko autorytet naukowy, lecz życzliwy opiekun.

Uhonorowany został Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski oraz nagrodą państwową I stopnia w 1951. Otrzymał szereg odznaczeń i nagród zagranicznych.
(asw)

Czy chcesz się wypowiedzieć na temat "Ludwik Hirszfeld" ?
Fabrykanci i przemysłowcy, twórcy biznesu
 - Majer Bersohn
 - Jan Bersohn
 - Mathias Bersohn
 - Jan Bogumił Bloch
 - Natan Glucksberg
 - Leopold Kronenberg
 - Samuel Orgelbrand
 - Maurycy Orgelbrand
 - Rafał Szeroszowski
 - Szmul Zbytkower
Ludzie nauki
 - Maurycy Allerhand
 - Zygmunt Bauman
 - Majer Bałaban
 - Aleksander Hertz
 - Ludwik Hirszfeld
 - Józef Mieses
 - Szymon Rundstein
 - Sara Szenirer
 - Rafał Taubenszlag
 - Rudolf Taubenszlag
Ludzie sztuki i kultury
 - Jankiel Jakub Adler
 - Szmuel Josef Agnon
 - Miriam Akavia
 - Szalom Asz
 - Aleksander Blonder
 - Menachem Goldberg - Borejsza
 - Roman Brandstaetter
 - Jan Brzechwa
 - Róża Etkin
 - Ida Fink
 - Aleksander Ford
 - Ignacy Friedman
 - Adam Furmański
 - Mordechaj Gebirtig
 - Abraham Goldfaden
 - Leopold Gottlieb
 - Henryk Grynberg
 - Icchak Kacenelson
 - Ester Rachel Kamińska
 - Ida Kamińska
 - Abraham Izaak Kamiński
 - Józef Kamiński
 - Mojżesz Kisling
 - Józef Koffler
 - Mela Muter
 - Abraham Neuman
 - Josef Opatoszu
 - Icchak Lejb Perec
 - Josef Perl
 - Jehoszua Perle
 - Bruno Schulz
 - Kalman Segal
 - Zusman Segałowicz
 - Isaac Baszewis Singer
 - Jonasz Stern
 - Anatol Stern
 - Julian Stryjkowski
 - Gela Szeksztajn-Lichtensztajn
 - Henryk Szeryng
 - Władysław Szpilman
 - Artur Szyk
 - Antoni Słonimski
 - Aleksander Tansman
 - Henryk Wars
 - Jakub Wilner
 - Jakub Witkin
 - Józef Wittlin
Między syjonizmem a asymilacją
 - Szymon Aszkenazy
 - Dawid ben Gurion
 - Henryk Rosmarin
 - Jerzy Borejsza
 - Jakub Trockenhaim
Rabini i cadykowie
 - Juda Liw Ben Bekalela
 - Chafec Chaim
 - Mojżesz Isserles
 - Aszer ben Jechiel
 - Icchak ben Meir Lewi
 - Elimelech z Leżajska
 - Mojżesz Majmonides
 - Dow Ber z Międzyrzecza
 - Mojżesz Nachmanides
 - Eliasz ben Salomon
 - Nachman ben Simcha
 - Baal Szem Tow
W czasach Nocy i Mgły
 - Wiktor Alter
 - Władysław Bartoszewski
 - Adam Czerniaków
 - Marek Edelman
 - Paweł Finder
 - Jakub Herman
 - Jan Karski
 - Janusz Korczak
 - Witold Pilecki
 - Emmanuel Ringelblum
 - Chaim Rumkowski
 - Jacek Różański
 - Józef Szajna

60. ROCZNICA OTWARCIA OBOZOWYCH BRAM

KALENDARIUM

ŚLADY I JUDAICA

ORGANIZACJE
    STOWARZYSZENIA
    FUNDACJE

LUDZIE, SYLWETKI,
    BIOGRAFIE

ŻYCIE ŻYDOWSKIE DZISIAJ

ZAGŁADA

KSIĄŻKI

SŁOWNIK

FORUM DYSKUSYJNE

ODNOŚNIKI

REDAKCJA

MAPA

Instytut Adama Mickiewicza, Wiejska 12a, 00-490 Warszawa
tel. (48-22) 44 76 100, fax. (48-22) 44 76 152; www.iam.pl