SERWIS INFORMACYJNY     

LUDZIE SYLWETKI BIOGRAFIE

Menachem Goldberg - Borejsza

Ur. W 1888 w Brześciu Litewskim, zmarł na raka w 1949 w Nowym Jorku.

Poeta i dziennikarz piszący w jidysz. Syn Arona Goldberga i Fejgi, brat Beniamina, Israela, Abrahama, Lejba i Sary. Beniamin wyemigrował do Stanów, gdzie zajmował się handlem, Israel i Abracham żyli w Warszawie, Lejb udał się do Rosji, gdzie związał się z komunistami. Sara zmarła w dzieciństwie.

Najbliższe związki łączyły go z Abrahamem i jego synami, zwłaszcza z Jerzym Borejszą, z którym spotkał się kilkakrotnie w USA ułatwiając mu kontakty z powojenną emigracją. W najgorszych stosunkach pozostawał z Lejbem, który jako komunista przebywający na stałe w ZSRR wyparł się na łamach prasy radzieckiej wszelkich związków z przebywającym w Nowym Jorku Menachemem, w momencie, kiedy ten zerwał wszelkie związki z ruchem komunistycznym - na znak protestu wobec negatywnego stanowiska komunistów w kwestii palestyńskiej.
Menachem był nauczycielem języka hebrajskiego, w 1905 przeniósł się do Warszawy, gdzie żyli jego dwaj starsi bracia. Pierwsze utwory podpisywał nazwiskiem Goldberg, później używał nazwiska matki - Borejsza. To posługiwanie się dwoma nazwiskami nie było niczym nowym w tej rodzinie, a wywodziło się z czasów zaboru rosyjskiego. W ten sposób starano się chronić synów przed zabraniem do carskiej armii. Menachem próbował pisać po rosyjsku, ale za namową I. L. Pereca zaczął pisać w jidysz. Debiutował w 1907 r.

Wśród jego utworów na uwagę zasługują poemat "Pojłn" (jid. "Polska") 1914; "Zajnwł rimer" (jid. "Zajnweł rymarz") 1923; "Der Gejer" (jid. "Wędrowiec") 1943 - opisujący losy Noacha będącego żydowskim odpowiednikiem Fausta; "Mojsze" (jid. "Mojżesz") 1950 - stanowiący podsumowanie przemyśleń autora. W jego twórczości charakterystyczny jest styl melancholijnej refleksji czerpiącej inspirację z filozofii i tradycji żydowskiej.
Publikował również w żydowskiej prasie warszawskiej w "Hajncie" i "Jidisze Wochnbłat" ("Tygodnik Żydowski"). W 1914 wyjechał do Szwajcarii, następnie do USA. W Nowym Jorku związał się z "Di Junge" (jid. "Młodzi").

Pisywał do dzienników ukazujących się w jidysz "Der Tog", "Fraje Arbeiter Sztyme" ("Wolny Głos Robotniczy"), "Frajhajt" ("Wolność"), "Di Woch" ("Tydzień") oraz tygodnikami wydawanymi w języku angielskim. Prowadził również działalność społeczną będąc aktywnym członkiem Jointu i Amerykańskiego Kongresu Żydów.
(asw)

Czy chcesz się wypowiedzieć na temat "Menachem Goldberg - Borejsza" ?
Fabrykanci i przemysłowcy, twórcy biznesu
 - Majer Bersohn
 - Jan Bersohn
 - Mathias Bersohn
 - Jan Bogumił Bloch
 - Natan Glucksberg
 - Leopold Kronenberg
 - Samuel Orgelbrand
 - Maurycy Orgelbrand
 - Rafał Szeroszowski
 - Szmul Zbytkower
Ludzie nauki
 - Maurycy Allerhand
 - Zygmunt Bauman
 - Majer Bałaban
 - Aleksander Hertz
 - Ludwik Hirszfeld
 - Józef Mieses
 - Szymon Rundstein
 - Sara Szenirer
 - Rafał Taubenszlag
 - Rudolf Taubenszlag
Ludzie sztuki i kultury
 - Jankiel Jakub Adler
 - Szmuel Josef Agnon
 - Miriam Akavia
 - Szalom Asz
 - Aleksander Blonder
 - Menachem Goldberg - Borejsza
 - Roman Brandstaetter
 - Jan Brzechwa
 - Róża Etkin
 - Ida Fink
 - Aleksander Ford
 - Ignacy Friedman
 - Adam Furmański
 - Mordechaj Gebirtig
 - Abraham Goldfaden
 - Leopold Gottlieb
 - Henryk Grynberg
 - Icchak Kacenelson
 - Ester Rachel Kamińska
 - Ida Kamińska
 - Abraham Izaak Kamiński
 - Józef Kamiński
 - Mojżesz Kisling
 - Józef Koffler
 - Mela Muter
 - Abraham Neuman
 - Josef Opatoszu
 - Icchak Lejb Perec
 - Josef Perl
 - Jehoszua Perle
 - Bruno Schulz
 - Kalman Segal
 - Zusman Segałowicz
 - Isaac Baszewis Singer
 - Jonasz Stern
 - Anatol Stern
 - Julian Stryjkowski
 - Gela Szeksztajn-Lichtensztajn
 - Henryk Szeryng
 - Władysław Szpilman
 - Artur Szyk
 - Antoni Słonimski
 - Aleksander Tansman
 - Henryk Wars
 - Jakub Wilner
 - Jakub Witkin
 - Józef Wittlin
Między syjonizmem a asymilacją
 - Szymon Aszkenazy
 - Dawid ben Gurion
 - Henryk Rosmarin
 - Jerzy Borejsza
 - Jakub Trockenhaim
Rabini i cadykowie
 - Juda Liw Ben Bekalela
 - Chafec Chaim
 - Mojżesz Isserles
 - Aszer ben Jechiel
 - Icchak ben Meir Lewi
 - Elimelech z Leżajska
 - Mojżesz Majmonides
 - Dow Ber z Międzyrzecza
 - Mojżesz Nachmanides
 - Eliasz ben Salomon
 - Nachman ben Simcha
 - Baal Szem Tow
W czasach Nocy i Mgły
 - Wiktor Alter
 - Władysław Bartoszewski
 - Adam Czerniaków
 - Marek Edelman
 - Paweł Finder
 - Jakub Herman
 - Jan Karski
 - Janusz Korczak
 - Witold Pilecki
 - Emmanuel Ringelblum
 - Chaim Rumkowski
 - Jacek Różański
 - Józef Szajna

60. ROCZNICA OTWARCIA OBOZOWYCH BRAM

KALENDARIUM

ŚLADY I JUDAICA

ORGANIZACJE
    STOWARZYSZENIA
    FUNDACJE

LUDZIE, SYLWETKI,
    BIOGRAFIE

ŻYCIE ŻYDOWSKIE DZISIAJ

ZAGŁADA

KSIĄŻKI

SŁOWNIK

FORUM DYSKUSYJNE

ODNOŚNIKI

REDAKCJA

MAPA

Instytut Adama Mickiewicza, Wiejska 12a, 00-490 Warszawa
tel. (48-22) 44 76 100, fax. (48-22) 44 76 152; www.iam.pl