Samuel Orgelbrand
urodzony w 1810 w Warszawie, zmarł tamże w 1868. Pochodził z niezamożnej rodziny kupieckiej.
W latach 1826-1830 uczęszczał do Rządowej Szkoły Rabinów, której program ukształtowany był przez tendencje asymilacyjne.
W 1836 r. otworzył antykwariat, który szybko przekształcił w księgarnię z wypożyczalnią książek. Jego aktywność księgarza nie ograniczała się tylko do Warszawy, od 1841 r. do 1857 był współwłaścicielem księgarni w Suwałkach. Rozpoczęta w 1829 roku działalność nakładcy nabrała rozmachu po roku 1840. Początkowo Orgelbrand publikował tłumaczenia poczytnych powieści francuskich, z czasem stał się jednym z najpoważniejszych wydawców warszawskich.
W 1842 założył pierwsze na ziemiach polskich czasopismo dla ludu pt. "Kmiotek", które ukazywało się do 1850 r. redagowane przez Pawła Leśniewskiego (pod tym samym tytułem ukazywał się w latach 1860-66 tygodnik ilustrowany dla ludu wydawany również w Warszawie, nakładem M. Glucksberga, redagowany początkowo przez J.K. Gregorowicza, później przez W. L. Anczyca). Działalność wydawnicza Orgelbranda była bardzo ceniona przez Polaków ze względu na dobór dzieł i jakość techniczną publikacji. W 1861 r. utworzył on drukarnię - największą i najnowocześniejszą w tamtych czasach na ziemiach polskich (drukarnia, odlewnia czcionek, introligatornia, stereotypownia).
|
W 1858 r. rozpoczął pionierską pracę nad wydaniem wielkiej "Encyklopedii Powszechnej" angażując do tego przedsięwzięcia najwybitniejszych polskich naukowców i pisarzy. Przedsięwzięcie to zabrało 10 lat, zakończyło się wydaniem 28 tomów. Sukces, jaki odniosła ta publikacja, zachęcił go do wydawania wersji skróconych (1872-1876) i (1879). Z pasją podejmował edycje monumentalnych dzieł naukowych, np. "Starożytna Polska" M. Balińskiego i T. Lipińskiego (4 tomy); "Pomnik do historii obyczajów w Polsce" J. I. Kraszewskiego, "Piśmiennictwo Polski" W. A. Maciejowskiego (3 tomy) czy 6 tomów "Biblioteki starożytnych pisarzy polskich" K. W. Wóycickiego. Orgelbrand nie unikał jednakże wydawania literatury pięknej oraz jej przekładów.
Samuel Orgelbrand wydał w sumie ok. 600 tytułów, w tym ponad 100 w języku hebrajskim. Wśród publikacji w języku hebrajskim znalazły się m.in. księgi Miszny i Gemary, a także monumentalny, składający się z 20 tomów "Talmud babiloński", wydany w wysokim jak na ówczesne warunki nakładzie 5000 egzemplarzy. Pochowany na Cmentarzu Żydowskim w Warszawie.
Po śmierci Orgelbranda jego synowie: Hipolit (1843-1920) i Mieczysław (1847-1903) prowadzili wspólnie odziedziczone po ojcu przedsiębiorstwo, które przekształcili w latach 1896-97 w Towarzystwo Akcyjne S. Orgelbranda Synów, które istniało do 1919, kiedy to zostało sprzedane krakowskim drukarzom Koziańskim.
(asw)
Czy chcesz się wypowiedzieć na temat "Samuel Orgelbrand" ?
|
|