SERWIS INFORMACYJNY     

SŁOWNIK

Frankizm

frankizm, mistyczny i mesjanistyczny ruch religijny, heretycki względem judaizmu, pozostający pod wpływem sabataizmu. Przywódcą ruchu był Jaakow ben Juda Lejb Frank. Zasady wiary zostały przedstawione w Manifeście, wydanym przed dysputą kamieniecką (1757) we Lwowie w języku pol. i hebr. Nauki Franka, w postaci przypowieści i aforyzmów, zostały spisane przez wyznawców w języku pol. w Brnie i Offenbach nad Menem (Rozmaite adnotacje, przypadki, czynności i anegdoty pańskie, wyd. 1996, Księga słów pańskich, wyd. 1997). Frankiści odrzucali prawo Mojżeszowe i autorytet Talmudu, przedkładając nadeń kabalistyczną księgę Zohar oraz późniejsze, zwł. sabataistyczne jej interpretacje. Przyjmowali naukę o sefirot (sefira) personifikując je w Trójcy Świętej: Dobry Bóg, odpowiednik kabalistycznego Ejn-Sof [hebr., Nieskończony]; Wielki Brat lub Ezaw, odpowiednik sefiry Tiferet [hebr., Piękno]; oraz Panna, odpowiednik Szechiny [hebr., Obecność (boża)].
Według ich wierzeń, zerwany w raju przez Ewę owoc z Drzewa Wiadomości Dobrego i Złego sprowadził na ludzi śmierć i nieszczęścia, zaś Pannę zniewolił w okowach dogmatów i instytucji rel., ukrywając ją pod fałszywym wizerunkiem (“portretem”). Frank wierzył, że jest Mesjaszem, trzecim po Szabtaju Cwi i Baruchji Ruso, oraz utożsamiał się z Jezusem-Parakletem, ostatecznym Zbawicielem. “Zejściem na dno przepaści” (tzn. dobrowolnym skazaniem się na pogardę i potępienie) w celu uwolnienia Szechiny uzasadniał, podobnie jak sabataiści, swoją apostazję. Nie upatrywał jednak w katolicyzmie (jak Szabtaj Cwi w islamie) kwintesencji zła, lecz ostatnią zasłonę oddzielającą od Boga. Uważał, że chrzest jest warunkiem dostąpienia życia wiecznego, toteż domagał się tego aktu od wszystkich zwolenników, nie tylko wybranych. W okresie uwięzienia w twierdzy częstochowskiej w obrazie Matki Boskiej Częstochowskiej widział ów “portret”, w którym uwięziona jest Szechina.

w internecie

Tekst zamieszczony obok pochodzi z książki
"Historia i kultura Żydów polskich. Słownik",
autorstwa Aliny Całej, Hanny Węgrzynek i Gabrieli Zalewskiej,
wydanej przez WSiP
Zrezygnował także ze swoich boskich pretensji, uważając, że jego poprzednicy, Szabtaj Cwi i Baruchja Ruso, byli odpowiednikami Abrahama i Izaaka, przygotowującymi jego właściwą misję. Zadaniem Franka było wydobycie Szechiny z częstochowskiego wizerunku Panny Marii i służenie Jej jako “naczynie”, zanim połączy się ona z Wielkim Bratem, zapoczątkowując epokę mesjańską. Jego zabiegi sukcesyjne świadczą o tym, że nie uważał tego procesu za zakończony. Frank nie wiązał dążeń mesjańskich z ideą powrotu do Palestyny. Podkreślał, że “Jerozolima i Tempel więcej zbudowanymi nie będą”, że to Polska ma stać się obiecanym królestwem mesjańskim (“grunt podniesienia jest w Polszcze”). A.C.
Czy chcesz się wypowiedzieć na temat "Frankizm" ?

zobacz także

GMINA ŻYDOWSKA NA WYBRZEŻU

KALENDARIUM

ŚLADY I JUDAICA

ORGANIZACJE
    STOWARZYSZENIA
    FUNDACJE

LUDZIE, SYLWETKI,
    BIOGRAFIE

ŻYCIE ŻYDOWSKIE DZISIAJ

ZAGŁADA

KSIĄŻKI

SŁOWNIK

FORUM DYSKUSYJNE

ODNOŚNIKI

REDAKCJA

MAPA

Instytut Adama Mickiewicza, Wiejska 12a, 00-490 Warszawa
tel. (48-22) 44 76 100, fax. (48-22) 44 76 152; www.iam.pl