|
Bełżec
Obóz zagłady w najściślejszym sensie tego słowa. Nie pełnił w zasadzie żadnych funkcji koncentracyjnych. Służył wyłącznie machinie zagłady. Został założony na wschodnich rubieżach Generalnej Gubernii, niedaleko małej miejscowości Bełżec, w lasach wzdłuż szosy i linii kolejowej z Lublina i Zamościa do Lwowa. Obóz istniał krótko, od marca do grudnia 1942 roku. Podczas tych dziesięciu miesięcy hitlerowcy zamordowali w nim ponad 600.000 osób, prawie wyłącznie Żydów, lecz również Romów i Polaków pomagających Żydom..
Istnieje bardzo niewiele źródeł bezpośrednich, głównie są to rzadkie relacje świadków z okolic, zdjęcia lotnicze oraz jedna jedyna relacja osoby która przeżyła. Na terenie obozu prowadzono wykopaliska po wojnie oraz prace sondażowe w latach 1997-99. Obóz zawierał baraki dla hitlerowców (Niemców i Ukraińców) oraz baraki dla niewielkiej liczby więźniów pracujących przy machinie zagłady oraz sześć komór gazowych w których uśmiercano ludzi za pomocą spalin. Z początku ciała zakopywano, lecz liczba ofiar zmusiła hitlerowców do palenia ofiar.
Z ocalałych fragmentów obozu, spisanych relacji świadków oraz detali architektonicznych można wnioskować, że zagłada miała taki sam przebieg jak w innych miejscach tego typu. Więźniów przywożono na rampę, która była wybudowana przy bocznicy od głównej linii Lublin-Lwów. Następnie pozbawiano ofiary bagażu, pędzono do rozbieralni, a następnie do komór gazowych.
W roku 1943 Niemcy rozebrali obóz a na jego miejscu zasadzono las. W roku 1944 okolice Bełżca zostały odbite przez oddział Armii Krajowej i utrzymane aż do nadejścia Armii Czerwonej.
|
Po wojnie ustanowiono na terenie obozu pomnik. Jednak cała infrastruktura upamiętnienia popadała w coraz większą ruinę. Tablice wykonane w czasach komunistycznych zawierały błędne napisy. Część obozu pozostawała poza zasięgiem ogrodzenia. Te i inne powody przyczyniły się do podjęcia decyzji o nowym upamiętnieniu Bełżca. W roku 1997, w wyniku współpracy Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa (strona polska) z United States Holocaust Memorial Council (strona amerykańska), powołane jury wybrało projekt nowego pomnika. Przeprowadzono stosowne badania sondażowe oraz przystąpiono do prac budowlanych. Ze strony amerykańskiej zaangażowało się w całe przedsięwzięcie American Jewish Committee. Nowy obiekt stanowi jedną wielką płytę przerwaną jakby szczeliną, w którą wchodzą zwiedzający. Na końcu szczeliny jest ściana z symbolicznymi imionami osób uśmierconych.
Informacje
Połączenia kolejowe z Zamościem, Krakowem oraz Wrocławiem. Połączenia autobusowe z Przemyślem i Lublinem.
Bełżec jest małą miejscowością, w której mieszka dziś niewiele ponad trzy tysiące ludzi. Znajduje się tam drewniana cerkiew prawosławna z XIX wieku (elementy z XVIII). Słaba baza sklepowa i restauracyjna. Najbliższe miasto z pełną infrastrukturą to Tomaszów Lubelski oddalony o ok. 5 kilometrów. Kilkanaście kilometrów od Bełżca znajduje się miejscowość Narol z XVIII wiecznym pałacem, pomału remontowanym, w którym tworzy się aktualnie centrum konferencyjne.
Najbliższa czynna gmina żydowska: filia gminy warszawskiej w Lublinie. Bliżej są - po drugiej stronie granicy - Żydzi lwowscy (ok. 90 km).
(pc)
Zapraszamy do dyskusji na temat "Bełżec"
|
|