|
60. rocznica otwarcia bram obozowych
Zimą 1945 roku, w dniu 27 stycznia podążające ku Berlinowi siły Armii Czerwonej dotarły do KL Auschwitz. Większość więźniów została z obozu wyprowadzona na Zachód, w głąb niemieckiej Rzeszy, do innych obozów koncentracyjnych. W Auschwitz pozostało jedynie 6-7 tysięcy skrajnie wyczerpanych, chorych ludzi, których stan nie rokował wystarczająco, aby mogli wyruszyć w "Marszach Śmierci". Wielu z nich zmarło w krótkim czasie po wyzwoleniu, mimo pomocy lekarskiej radzieckiej i polskiej, która natychmiast pospieszyła na teren obozu.
Przed ucieczką, Niemcy wysadzili komory gazowe i krematoria, podpalili magazyny mienia zrabowanego (tzw. "Kanadę"), oraz spalili część baraków Birkenau. Nie zdołali jednak zatrzeć śladów Zagłady, nie udało im się wyniszczyć wszystkich świadków.
W latach powojennych, zapewne w związku z rolą Armii Czerwonej, ten dzień akurat był obchodzony jako główne uroczystości pamięci ofiar. Podczas 60. rocznicy zgromadziło się prawie tysiąc byłych więźniów, dużo ludzi młodych oraz prezydenci, premierzy, królowie z 46 krajów.
Podczas przemówień, Władysław Bartoszewski wspomniał brak reakcji świata na sygnały i relacje o sytuacji Żydów płynące z Polski Podziemnej i Polskiego Rządu w Londynie. Powiedział, że więźniowie "mają prawo wierzyć, że ich cierpienie i śmierć ich bliskich miały znaczący sens dla lepszej przyszłości wszystkich ludzi w Europie, a nawet w świecie, bez względu na ich pochodzenie etniczne czy wyznanie religijne".
Simone Veil zauważyła, że "nie spełniło się pragnienie nas wszystkich, aby "nigdy więcej" się to nie powtórzyło. Od tamtego czasu wystąpiły inne przypadki ludobójstwa".
Jan Paweł II w swym przesłaniu przypomniał, że "pośród tego nieopisanego nagromadzenia zła objawiało się również heroiczne dobro" oraz dodał: "choć człowiek jest zdolny do czynienia zła, nawet ogromnego zła, to zło nie będzie miało ostatniego słowa. Nawet w otchłani cierpienia może zwyciężać miłość. Oświęcimskie światło tej miłości nie może zostać zapomniane. Ono musi nieustannie budzić sumienia, gasić spory, przyzywać do pokoju."
|
W programie uroczystości miały miejsce modlitwy ekumeniczne oraz kadisz za zmarłych.
Przemawiali również Romani Rose, Aleksander Kwaśniewski, Moshe Katsav i Władimir Putin. Przedydent Francji, Jacques Chirac uczestniczył w odsłonięciu "Judenrampe" - bocznicy kolejowej pomiedzy obozami Auschwitz I i Auschwitz II Birkenau, na którą trafiały transporty do Birkenau przed 1944 rokiem, kiedy to uruchomiono rampę na terenie samego obozu. "Judenrampa" została odnowiona dzięki pomocy finansowej francuskiej Fundacji Pamięci Shoah. J. Chirac zainaugurował także odnowioną wystawę w tzw. pawilonie francuskim. Na zdjęciu poniżej, pierwsza od strony prawej p. Annette Wieviorka, współautorka wystawy francuskiej.
Wiele jednak trzeba nadal czynić, aby prawda o Zagładzie była bardziej znana. Francja zaznała ostatnimi laty fenomenalny wzrost aktów antysemityzmu, w badaniach przeprowadzonych w Wielkiej Brytanii okazało się, że większości młodych ludzi słowo "Auschwitz" z niczym się nie kojarzy, w Kanadzie i Włoszech nadal są dziennikarze piszący o "polskich obozach", wicepremier Włoch uznaje, że faszyzm nie jest odpowiedzialny za Holokaust, w Rosji deputowani do Dumy apelują o delegalizację organizacji żydowskich, w Saksonii część parlamentarzystów odmawia uczczenia ofiar minutą ciszy.
W Polsce również są powody do niepokoju: w sondażu OBOP tylko 51% zgodziło się z twierdzeniem, że Żydzi stanowili większość ofiar KL, 18% uważa wręcz, że większość stanowili Polacy.
Sześćdziesiąt lat po wstrzymaniu zbrodniczej machiny Zagłady świat nadal zbyt mało wie, zbyt mało rozumie, zbyt mało pamięta. Nowe pokolenia coraz dalsze są pamięcią i zrozumieniem od przechodzących do książek historycznych mordów hitleryzmu. Tymczasem obserwujemy odrodzenie nacjonalizmów, antysemityzmu, nienawiści rasowej, etnicznej, narodowej czy religijnej. Niepokoi brak pamięci zbiorowej o niewinnych ofiarach zorganizowanej nienawiści.
Konieczne zatem są dalsze wysiłki, aby konflikt pamięci przeobrazić we współistnienie wszystkich pamięci partykularnych poprzez edukację o prawdzie tamtych lat. Dlatego podczas obchodów kilkaset byłych więźniów, z Władysławem Bartoszewskim i Simone Veil na czele, podpisało Akt Założycielski Międzynarodowego Centrum Edukacji o Auschwitz i Holokauście, które powstanie w muzeum oświęcimskim.
(pc)
|
w internecie
Witryna Muzeum Auwschwitz-Birkenau
Witryna Międzynarodowej Rady Oświęcimskiej
Międzynarodowe Centrum Edukacji o Auschwitz i Holokauście
Akt założycielski
przyjęty jednomyślnie na IX Posiedzeniu
Międzynarodowej Rady Oświęcimskiej
i podpisany przez b. więźniów
podczas obchodów 60 rocznicy wyzwolenia KL Auschwitz.
Upłynęło 60 lat od wstrzymania zbrodniczej machiny Zagłady i obozowej katorgi.
Lata mijają.
Jest nas coraz mniej,
którzy przez KL przeszli,
którzy rozumieją dogłębnie jego wymowę i znaczenie.
Lata mijają.
Dziś - na nowo - głoszona jest nienawiść i pogarda.
Na nowo giną narody.
Na nowo odradza się hydra antysemityzmu i ksenofobii.
Wychowywanie i edukacja o Auschwitz i Holokauście winny ocalić dzisiejszego człowieka, dzisiejszą Europę i świat. To wychowanie i ta edukacja rodzą się w naszych wspomnieniach i w naszym wspomnieniu ofiar. Nas jest coraz mniej.
Niedługo nasze brzemię przejmą w pełni historycy, naukowcy, nauczyciele i wychowawcy.
Do nich zwracamy się i ich prosimy:
- przekazujcie pamięć o ofiarach Auschwitz i Holokaustu,
- pogłębiajcie zrozumienie mechanizmów nienawiści i pogardy,
- dostrzegajcie nowe zagrożenia,
- zapobiegajcie im rozwijając dialog i współpracę.
Groby wzbudzają zadumę. Tu nie ma grobów. Na miejscu tej zbrodni zaduma musi przeobrażać się w odpowiedzialność. Ziemia bowiem nie skryje krwi ofiar, a krzyk ich nie ustanie. Dziś edukacja o Auschwitz i Holokauście rozniesie go wobec wszystkich pokoleń.
Niech to zadanie, które nowe pokolenia biorą na swe sumienia, stanie się źródłem nadziei dla Was i dla Waszych dzieci.
Czy chcesz się wypowiedzieć na temat "60. rocznica otwarcia bram obozowych" ?
|