Mojżesz Nachmanides
Mojżesz ben Nachman, znany też pod akronimem Ramban.
Żył w latach 1194-1270. Rabiniczny uczony i komentator Biblii, przywódca hiszpańskiej wspólnoty żydowskiej. Urodzony w Geronie, znany od wczesnej młodości jako badacz Talmudu. Był nie tylko rabinem Gerony, ale duchowym przywódcą całej społeczności żydowskiej w Hiszpanii. Utrzymywał się praktykując jako lekarz, leczył tak znamienite osobistości jak króla Jakuba Aragońskiego.
W 1263 na polecenie króla wziął udział w publicznym sporze dotyczącym pewnego przechrzczonego Żyda. Nachmanides miał wystąpić w obronie judaizmu w debacie ze swym oponentem Pablem Christiani, zaangażowanym w działalność misjonarską wśród Żydów. Christiani głosił, że wiele fragmentów Talmudu udowadnia prawdy głoszone przez chrześcijaństwo. Dysputa teologiczna trwała cztery dni. Odbywała się w Barcelonie w obecności króla i jego dworu, a także wysokich dostojników Kościoła. Po jej zakończeniu zarówno strona kościelna jak i Nachmanides opublikował wersję jej przebiegu. Pomimo różnic w szczegółach publikacje te umożliwiają w miarę wierne odtworzenie tamtej dysputy. Pablo Christiani dowodził, że legendy zawarte w Talmudzie potwierdzają fakt, że mesjasz już przybył w osobie Jezusa - Boga i człowieka, który swą śmiercią odpokutował za grzechy ludzi i w związku z tym przykazania judaizmu straciły swą ważność. Nachmanides przeciwstawił się metodzie wyciągania wniosków chrystologicznych z tekstów, których nie można brać dosłownie, gdyż właśnie alegoria jest ich główną siłą wyrazu. Nachmanides potwierdził prawdy judaizmu, atakując jednocześnie niektóre dogmaty dotyczące natury Boga. Oskarżył też chrześcijan za występki, które dalekie są od głoszonej przez nich nauki o pokoju i miłości. Debata została przerwana. Nie ustalono żadnych końcowych wniosków. Po jej zakończeniu Nachmanides przez tydzień nauczał w synagodze w Barcelonie, gdzie wcześniej zakonnik chrześcijański wygłosił kazanie zachęcające Żydów do konwersji na chrześcijaństwo.
|
Następnie Nachmanides wrócił do Gerony. Nie mógł tam jednak pozostać, gdyż swoim wystąpieniem naraził się dominikanom, którzy w 1265 wytoczyli przeciw niemu proces w Sądzie Inkwizycji, oskarżając go o bluźnierstwo. Król, który mu sprzyjał, zaproponował, aby sprawę zakończyć skazując Nachmanidesa na dwa lata wygnania z kraju a jego relację z debaty - na zniszczenie. Nie usatysfakcjonowało to jednak dominikanów. Nachmanides opuścił Hiszpanię i wyruszył do Ziemi Świętej, dokąd dotarł w 1267.
Nachmanides zatrzymał się w Jerozolimie, gdzie zreorganizował wspólnotę i założył synagogę, która przez stulecia była jedyną synagogą w Jerozolimie. W 1268 przeniósł się do Akry, gdzie spędził ostatnie dni swego życia.
Największy rozgłos zdobył Nachmanides dzięki swym przejrzystym komentarzom do Biblii pisanym w późniejszych latach życia. Skupiał się na dosłownym znaczeniu tekstów, analizował strukturę narracji oraz jej porządek wychodząc z założenia, że Bóg podyktował Mojżeszowi całość Tory. Swoje objaśnienia często uzupełniał fragmentami o charakterze homiletycznym, filozoficznym, czy nawet mistycznym. Nachmanides odrzucał filozoficzny racjonalizm, na rzecz objawienia, sięgał do tradycji kabalistycznej, chociaż jednocześnie był zwolennikiem ograniczania poszukiwań mistycznych. Niewątpliwie jego autorytet przyczynił się jednak do wzrostu znaczenia myślenia mistycznego w filozofii żydowskiej.
(asw)
Czy chcesz się wypowiedzieć na temat "Mojżesz Nachmanides " ?
|
|